Geneza powstania Supertoskanów
Toskania słynie z pięknych krajobrazów, wyjątkowej architektury i prostej acz niezwykle smacznej kuchni. Dla miłośników wina to jednak przede wszystkim jeden z najważniejszych regionów winiarskich na świecie. Toskania jest znana z produkcji wielu wybitnych win, w tym Chianti, Brunello di Montalcino, Nobile di Montepulciano i oczywiście supertoskanów.
Supertoskan to potoczny termin używany do opisania wyjątkowych win pochodzących z Toskanii wyłamujących się ze sztywnych ram standardów DOC oraz DOCG. Prze wiele lat winiarze z Toskani krytykowali sztywne reguły związane z produkcją Chianti. Warto zaznaczyć że nawet wina produkowane wyłącznie ze szczepu Sangiovese przez długie lata nie mogły nosić tego miana. Orginalny przepis barona Bettino Ricasoli z 1872 roku zakładał bowiem 70% Sangiovese, 15% Canaiolo, 10% Malvasia (zmienione później na Trebbiano) i 5% innych czerwonych odmian. Przy tworzeniu apelacji DOC dla regionu w 1967 roku rząd włoski w znacznej części zaadoptował ten przepis. Dopiero po zmianach w 1996 dopuszczono 100% udział Sangiovese w produkcji Chinati i Chianti Classico. Wszystkie wina, które nie spełniały oficjalnych wytycznych musiały być klasyfikowane jako wina stołowe. Vino da Tavola to najbardziej podstawowy poziom win włoskich niekiedy utożsamiany z niską jakością. Wina tak sklasyfikowane najczęściej miały również najniższy poziom cenowy.
Pierwsze Supertoskany
Tak ustanowiony porządek został całkowicie zburzony wraz z pojawieniem się supertoskanów. Przyjmuje się, że nowa era rozpoczęła się od dwóch wybitnych win: Sassicaia oraz Tignanello. Dość często pojawią się spór, które z tych win dało początek nowej erze.
Komercyjna wersja Sassicai pojawiła się w 1968 roku (historia wina sięga jednak 1945 roku). Po latach eksperymentów i dzięki wykorzystaniu technik zapożyczonych z Bordeaux mieszanka Cabernet Sauvignon oraz Cabernet Franc z regionu Bolgheri dała początek jednemu z najczęściej poszukiwanych win na świecie, początkowo sprzedawanego jako wino stołowe. Pojawienie sie wina związane było z fascynacją Bordeaux oraz wyjątkowymi warunkami glebowymi sprzyjającymi produkcji francuskich szczepów przy dość niekorzystnych warunkach do produkcji klasycznych toskańskich szczepów.
Tignanello pojawiło się na początku lat siedemdziesiątych jako wyraźny sprzeciw do obowiązujących sztywnych reguł. Antinori zrezygnowali z tradycyjnego połączenia Sangiovese z białymi szczepami a także zmienili rodzime czerwone szczepy na międzynarodowe Cabernet Sauvignon oraz Cabernet Franc. Mieszanka dodatkowo starzona była w francuskim dębie. W efekcie Tignanello nie mogło byc klasyfikowane inaczej niż wino stołowe.
Supertoskany współcześnie
Oba wina bardzo szybko zyskały ogromne uznanie a ceny, które zaczęły osiągać, zburzyły całkowicie dotychczasowy porządek. Bardzo szybko pojawiło sie wielu innych producentów, którzy z mniejszym lub większym sukcesem zaczęli eksperymentować. Wykorzystywali oni nowoczesne techniki produkcji wina i niekonwencjonalne połączenia winogron, czerpiąc z różnych tradycji winiarskich. Wszystkie te zmiany dały poczatek nowej klasyfikacji Toscana IGT (Indicazione Geografica Tipica) obejmującej wina ze wskazaniem ich Toskańskiego geograficznego położenia. Współcześnie wiekszość supertoskanów sprzedawana jest z takim oznaczeniem. Sassicaia doczekała się nawet niezależnego wyższego oznaczenia DOC – Bolgheri Sassicaia DOC.
Z uwagi, że nie ma jednoznacznej definicji supertoskanów dość często to producenci decydują się tak nazywać swoje wina. Niekiedy motywacja wiąże się bardziej z chęcią uzyskania wyższej ceny niż z wyjątkową jakością win. Rynek dość szybko wyeryfikuje jednak takie podejście. Charakterystyczną cechą supertoskanów jest ich bogactwo, pełnia smaku i zdolność do bardzo długiego starzenia. Są to wina, które potrafią przetrwać dziesięciolecia, nabierając jeszcze głębszego charakteru i kompleksowości. Często osiągają status kultowych i są cenione przez koneserów na całym świecie. Niezaprzeczalnie dostarczają niezapomnianych doznań smakowych.
Pierwsze użycie samej nazwy supertoskanów nie jest jednoznaczne. Niektórzy uznają, że to Burton Anderson był ojcem określenia, inni że Luigi Veronelli, David Gleave czy w końcu Robert Parker. Niewątpliwie jednak każda z wymienionych osób znacząco przyczyniła się do popularyzacji tego określenia.
Z oferty Lesu polecamy wyjątkowe supertoskany OrmaeVinae:
- MCMXI 2020 – mieszanka Sangiovese, Merlot oraz Cabernet Sauvignon,
- Primae 2017 oraz 2018 – mieszanka Sangiovese oraz Cabernet Sauvignon,
- Allae 2018 – 100% Cabernet Sauvignon.